LOGOPEDIA, NEUROLOGOPEDIA

Terapia logopedyczna dedykowana jest dzieciom, u których obserwuje się problemy w rozwoju komunikacji i mowy. Logopeda pomaga odnaleźć przyczynę tych trudności oraz wprowadza działania terapeutyczne dostosowane do stopnia i rodzaju problemu, aby efektywnie stymulować rozwój mowy.

Konsultacja logopedyczna/neurologopedyczna obejmuje:

• wywiad z rodzicami/opiekunami dziecka

• ocenę stanu mowy tj. rozumienie i tworzenie wypowiedzi, realizację dźwięków mowy

• badanie pod kątem różnych patomechanizmów zaburzeń mowy, m.in. ocenę budowy i sprawności narządów mowy

• badanie reakcji słuchowych

• inne badania potrzebne do postawienia właściwej diagnozy logopedycznej

• analizę badań specjalistycznych

Terapia wad wymowy:

• sygmatyzm – nieprawidłowa realizacja głosek dentalizowanych: s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dż

• mowa bezdźwięczna - wymawianie głosek dźwięcznych w, z, ż, ź, dz, dż, b, d, g oraz ich miękkich odpowiedników jako bezdźwięczne np. b realizowane jako p lub d jako t

• kappacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski k

• rotacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski r

• lambdacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski l

• gammacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski g

• betacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski b

Terapia opóźnionego rozwoju mowy:

Co świadczy o opóźnieniu?

• mała liczba używanych słów (ubogi słownik) i zdań (mało zdań złożonych)

• nieprawidłowa gramatyka

• przedłużający się okres swoistej mowy dziecięcej

Dziecko natomiast dobrze słyszy i doskonale rozumie polecenia słowne. Potrafi wymawiać w izolacji niemal wszystkie głoski, nawet czasem w postaci sylab (onomatopeje), ale nie jest w stanie złożyć ich w słowa w należytym tempie. Poziom rozwoju umysłowego najczęściej jest prawidłowy.

Terapia niedokształcenia mowy pochodzenia korowego:

To zaburzenie mowy nazywane jest także afazją dziecięcą/rozwojową, alalią lub niemotą. Jest spowodowane uszkodzeniem pewnych struktur mózgowych przed wykształceniem się mowy dziecka. Dziecko pomimo prawidłowego słuchu fizycznego i najczęściej normy intelektualnej ma trudności z rozumieniem i nabywaniem mowy.

Wyróżniamy trzy typy niedokształcenia mowy:

• ruchowy – dziecko nie mówi lub mówi bardzo słabo, ale rozumie mowę

• percepcyjny – w mowie dziecka występują liczne agramatyzmy, jest niewyraźna, dziecko posługuje się „swoim” językiem, rozumienie mowy otoczenia jest ograniczone

• mieszany – objawy charakterystyczne dla obu wyżej opisanych typów niedokształcenia

Dziecko z niedokształceniem mowy pochodzenia korowego powinno zostać jak najwcześniej objęte wielospecjalistyczną terapią.

Terapia zaburzeń mowy i komunikacji u dzieci z autyzmem:

Pojawiają się nieprawidłowości w obszarach:

• interakcji społecznych

• komunikacji

• zachowań

Terapia logopedyczna dziecka ze spektrum autyzmu dopasowana jest do jego indywidualnych możliwości. Rodzice od początku uczestniczą w terapii, a także dostają wytyczne, jak pracować i postępować z dzieckiem w domu.

Terapia zaburzeń mowy i komunikacji u dzieci z zespołem Aspergera:

Cechą charakterystyczną Zespołu Aspergera jest dobry rozwój mowy w zakresie słownictwa i gramatyki oraz obecność wąskich specyficznych zainteresowań. Osoby te najlepiej się czują, żyjąc w uporządkowanym otoczeniu z ustalonymi schematami. Próba zmiany tego stanu rzeczy wywołuje zwykle silną frustrację i może w skrajnych przypadkach prowadzić nawet do zachowań agresywnych. Osoby cierpiące na zespół Aspergera często odzywają się niestosownie do sytuacji.

Najczęstsze zaburzenia mowy pojawiające się u osób z Zespołem Aspergera:

• nieprawidłowa intonacja głosu – chrapliwość, tony wysokie lub monotonia

• język metaforyczny

• mowa "barokowa" przekoloryzowana

• trudności w dopasowaniu formy wypowiedzi do kontekstu

• stosowanie tzw. kalk słownych

• trudności w rozumieniu żartów, przenośni, mowa nadmiernie konkretna, niekiedy skrajnie formalna

• trudności w stosowaniu mowy potocznej, idiomatycznej

• przywiązanie do niektórych słów, nadużywanie ich i stereotypie językowe

• zaburzenia prozodii

• agramatyzmy

• inne niespecyficzne zaburzenia mowy (mowa niedbała – za szybka, połykanie głosek, zaburzenia artykulacji, jąkanie, itd.)

Terapia zaburzeń mowy i komunikacji u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym:

U dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym często obserwuje się dyzartryczne zaburzenia mowy wynikające z dysfunkcji aparatu wykonawczego (języka, podniebienia, gardła, krtani).

Dysfunkcja może być spowodowana uszkodzeniem:

• nerwów unerwiających mięśnie czaszkowe

• jąder tych nerwów

• dróg korowo-jądrowych

• układu pozapiramidowego

W wyniku ich uszkodzenia powstaje tzw. mowa dyzartryczna, która charakteryzuje się tym, że jest powolna, niewyraźna, afoniczna (czyli bezgłośna) z tzw. przydźwiękiem nosowym, które jest spowodowane opadnięciem podniebienia miękkiego i sprawia wrażenie mowy z "kluskami” w ustach. Obserwuje się obniżoną koordynację oddechowo-fonacyjno-artykulacyjną. Dzieci mogą mieć także trudności w przyjmowaniu pokarmów i płynów. Obserwuje się u nich nieprawidłowe napięcie mięśniowe w obrębie narządu mowy, ale też reszty ciała. Często występuje u nich nadmierne ślinienie.

Konsultacje neurologopedyczne niemowlęcia:

Można się na nie udać z dzieckiem nawet niedługo po jego urodzeniu. Terapeuta oceni budowę aparatu artykulacyjnego, napięcie mięśniowe w obrębie narządu mowy, sprawdzi odruchy ustno-twarzowe, reakcję na bodźce słuchowe i dotykowe. Około 6.-7. miesiąca życia warto przyjść z dzieckiem w celu oceny jego gotowości do wprowadzania nowych pokarmów oraz nauki picia z kubka. Rodzice otrzymają informacje, jak postępować, aby wspierać prawidłowy rozwój mowy i komunikacji ich pociechy.

Warto skonsultować się z logopedą lub neurologopedą, jeśli dziecko:

• ma trudności z przyjmowaniem pokarmów (ssaniem piersi, odgryzaniem, żuciem, połykaniem)

• w wieku 6-7 miesięcy nie gaworzy (nie wymawia ciągów sylab np. bababa, dadada)

• w wieku około roku nie wymawia pojedynczych słów znaczeniowych

• w wieku 2 lat używa tylko kilku, kilkunastu słów lub nie mówi, nie tworzy prostych zdań, np. tata brum (w znaczeniu: Tata jedzie samochodem)

• niezależnie od wieku mówi niewyraźnie, niezrozumiale

• nie reaguje na imię, polecenia, zakazy, nie nawiązuje kontaktu wzrokowego

• mówi, wysuwając język między zęby

• ma zazwyczaj otwartą buzię, ślini się

• w 4. roku życia nie wymawia głosek s, z, c, dz (np. mówi: chcię śam zamiast: chcę sam)

• w 5. roku życia nie wymawia głosek sz, rz, cz, dż (np. mówi zaba zamiast: żaba)

• w 6. roku życia nie wymawia głoski r (zamienia ją na j lub l, albo w ogóle opuszcza ją w słowach)

• 7-letnie nie wymawia jakichś głosek lub wymawia je w sposób zniekształcony

• mówi niepłynnie („zacina się”)

Konsultacja jest wskazana zawsze wtedy, gdy mamy wątpliwości, czy rozwój mowy dziecka przebiega prawidłowo.

created by Słoneccy.pl